Angsten overwinnen op een veilige manier. Zo doe je het.

Vorige week schreef ik op deze blog een stuk over hoe de dingen die je vreest, soms juist de dingen zijn die je het liefst doet. Ik deelde dit bericht op Instagram en kreeg enkele reacties waarin mensen mij ‘stoer’ noemden, omdat ik iets heb gedaan dat ik spannend vind.  Grappig, dacht ik… want zo stoer vind ik het niet om iets te doen dat ik graag doe. Dat zette me aan het denken… Misschien ligt het niet zo voor de hand om iets te doen dat je spannend vindt. Maar juist in die momenten zit enorm veel groei. Tijd dus om een tweede blogpost te wijden aan het onderwerp ‘angst’, want: hoe overwin je eigenlijk de angst om iets te doen?

Een persoonlijk verhaal over angst overwinnen

Laat ik beginnen met een persoonlijk verhaal, want angst is iets dat mij mateloos fascineert en waar ik behoorlijk wat mee heb geëxperimenteerd, om het zo maar te zeggen. Met stoer genoemd worden ben ik dan ook niet onbekend. Ooit zocht ik ‘het gevoel van stoer zijn’ juist bewust op. Ik deed een hoop dingen die buiten mijn comfort zone lagen en heel bewust, want als ik ergens bang voor was, kon ik dat gewoonweg niet verkroppen. Zo maakte ik in mijn twintiger jaren in mijn eentje verre reizen, wilde ik surfen terwijl ik als de dood ben voor golven in de zee, woonde ik een tijdlang in verschillende landen in Afrika en Zuid-Amerika en moest ik mezelf verstaanbaar kunnen maken in talen die ik eigenlijk nauwelijks sprak.

Dit heeft mij zeker de overtuiging gegeven dat wij mensen zoveel meer (aan-)kunnen dan we misschien initieel zouden denken. Maar laat ik uit ervaring zeggen dat wanneer je dingen doet puur om stoer te zijn, de kans groot is dat je jezelf op een gegeven moment behoorlijk tegenkomt. Het resultaat: een angststoornis van jewelste, zodanig dat zelfs naar de supermarkt gaan of over een brug lopen teveel was.

Bij mij hing dit samen met een depressie die mede veroorzaakt werd door een jeugdtrauma dat ik nooit had verwerkt. Als ik dat nu in retrospect kan omschrijven, was het simpwelweg alsof ‘mijn emmer overliep’. Zelfs dingen die maar de lichtste vorm van stress inhielden, deden bij mij alle figuurlijke angststoppen doorslaan. Het heeft best een tijd geduurd voordat het weer een beetje rustig werd in mijn hoofd, dus spannende dingen doen was lang ineens heel erg moeilijk. Misschien was het dus ook niet zo gek dat ik dat podium waar ik in mijn vorige bericht over sprak, zo lang uit de weg ben gegaan.

Verander je mindset, krijg grip op je zenuwen

Wat ik me echter realiseer ik dat er inmiddels iets fundamenteel is veranderd in de manier waarop ik het uit de comfort zone gaan, aanvlieg. Zodanig dat het me wel in staat stelt dit te doen, op een manier die voor mij veilig voelt. Want ik zie de spannende dingen niet langer als stoerdoenerij. Als iets dat ik moet doen, omdat bang zijn geen optie is. Nee, ik zie de momenten dat ik iets doe dat buiten mijn comfort zone ligt inmiddels volledig als mezelf toestaan te groeien. En juist dit stelt mij in staat ze te doen. Het is iets wat ik mezelf gun, in plaats van wat ik van mezelf moet. En achter deze woorden zit zo’n andere lading!

Moeten of willen?

Wist je dat de woorden die je gebruikt ontzettend veel invloed kunnen hebben op jouw emotionele ervaring. Wanneer je het hebt over iets dat je moet doen, zit hier een vorm van dwang achter die je meteen een negatieve associatie geeft. Wees eerlijk, weinig mensen vinden het leuk om iets te moeten doen. Denk maar eens aan je partner die tegen je zegt dat je de afwas moet doen. Voel je de weerstand al opkomen? En toch is dit een term die we vaak in het gesprek met onszelf gebruiken (“ik moet de afwas nog doen”). Vooral op het gebied van werk en carriere- en ondernemersdoelen zijn we ontzettend goed in veel ‘moeten’. Maar sta je er ooit weleens bij stil of je al die dingen nu echt wilt? Als we eerst de dingen uitfilteren die we misschien niet willen, wordt het aantal spannende dingen dat je wilt doen al zoveel minder en dus behapbaarder.

Breng de voor- en nadelen in kaart

Blijven er echt spannende dingen over die je super graag wilt doen? Dingen waar je naar verlangt, in plaats van die je van jezelf verwacht? Mooi! Toch kan het ondanks dat je dit graag wilt, nog steeds onoverkomelijk eng lijken deze verlangens na te jagen. Gelukkig bestaat er een trucje om je daarbij te helpen, die ik bij deze puntsgewijs omschrijf:

1. Denk aan een van de dingen die je zo graag wilt maar super spannend vindt alsof je er al bent, het al gerealiseerd hebt. Hoe voel je je dan? Waarschijnlijk heel erg goed. Neem een vel papier en schrijf alle gevoelens die hierbij komen kijken op.
2. Neem nu een tweede vel en noteer dan alle angstgevoelens die bij dit spannende ‘ding’  komen kijken. Wat is het ergste dat je zou kunnen overkomen?
3. Leg de vellen naast elkaar. Als je dit zo ziet, welke argumenten wegen zwaarder? Dikke kans dat dit de positieve gevoelens zijn!

Praktische handleiding voor het doen (op de veilige manier)

Goed, nu weet je waarschijnlijk zeker dat welke verlangens je echt wilt gaan waarmaken. Je bent dus klaar om het te gaan doen! Maar hoe dan? Gelukkig bestaan ook hierbij er manieren waarop je dit voor jezelf gemakkelijk kunt maken.

Zet kleine stappen

Soms is wat we verlangen zo groot, dat je al totaal verlamt bij de eerste gedachte eraan. Daarom is het belangrijk dat je jezelf toestaat kleine stappen te zetten. Laat ik dit even uitleggen aan de hand van een recente ervaring die ik had.

Al een tijdje ben ik aan het leren djen, je weet wel: platen mixen achter een mengpaneel. Dit is een soort kleine meisjesdroom van me waarvan ik 1,5 jaar geleden besloten heb dat ik hem niet langer uit de weg ga. Sindsdien heb ik mezelf de techniek geleerd en kan ik zeggen dat ik de basis van de kunst van het draaien beheers.

Ik vind het super leuk, dus voor mij is duidelijk dat ik dit vaker wil gaan doen. Nu zou ik hiermee natuurlijk in een club kunnen gaan staan voor 500 man publiek (of meer). Of grootser nog: een festival. Maar daarbij zijn de belangen torenhoog. Veel mensen betekent veel druk, veel mensen die een mogelijk foutje kunnen horen en er is zelfs een grote kans dat ik met apparatuur zou moeten werken die ik nog niet goed ken. Met andere woorden: meer kans op een fuck-up en dus meer zenuwen en dus meer kans op een fuck-up… een vicieuze cirkel waar je niet zomaar uitkomt!

Dus grijp ik allerlei gelegenheden aan om ‘veilig’ te oefenen. Eerst in de huiskamer van anderen, op verjaardagsfeestjes, in mijn eigen huiskamer en op zelf-georganiseerde feestjes.  Vervolgens kreeg ik afgelopen vrijdag de kans om op een besloten borrel te draaien in een echte club. Super spannend, maar tegelijkertijd veilig. Dus ik greep hem aan, want vanaf hier kan ik gaan kijken of ik een keer op een kleine openbare gelegenheid kan draaien. Alles met kleine stapjes, in het tempo dat ik zelf bepaal dat voor mij goed voelt.

Yes, je hoeft niet de hele weg te zien om de eerste stap te zetten!

Gewoon doen

Nu bestaat er een kans dat je door kleine stappen te zetten juist langer onderweg bent en dat is helemaal waar. Daarom is het, wanneer je iets doet buiten je comfort zone, altijd zaak om de vinger aan de pols te houden. Doe ik dit nu omdat het nodig is, of ben ik het mezelf iets te gemakkelijk aan het maken (met andere woorden: draai ik om de hete brei heen?)? Het jezelf gemakkelijk maken betekent niet dat je verzandt in inactie. Blijf je altijd bewust van je doel en het feit dat je deze wel ooit wil gaan bereiken. Die stappen zetten betekent dus wel ‘gewoon doen’.

Vieren

En zet je dan die stappen, hell yeah you are doing it! Vier dat dus ook! Zeker als je geneigd bent streng te zijn voor zelf, ben je waarschijnlijk minder geneigd een kleine stap te zien voor het grootse dat het representeert. Daarom luidt mijn devies: wat je ook doet, groot of klein, elke stap mag gevierd worden! En dan bedoel ik niet te zeggen dat je meteen de champagne open moet knallen (tenzij je dol ben op champagne, natuurlijk!). Maar jezelf een figuurlijke schouderklop geven is zeker een goed idee.

Laat los dat perfectionisme

Tegelijkertijd wil ik hiermee niet zeggen dat alles perfect moet zijn. Juist door kleine stappen in te bouwen behoud je de ruimte dat je fouten kunt maken die je niet de figuurlijke kop gaan kosten. En van je fouten leer je. Het klinkt misschien als iets dat al 100 keer gezegd is, maar het feit is en blijft dat perfectionisme de grootste vijand is van groei en daarom zeg ik het hier gewoon nog eens. Paradoxaal maar waar. Want door perfectionisme blijven mensen niet alleen eerder hangen in inactie, het weerhoudt ook van het zien van het grote plaatje en het vieren.

Oefening baart lef

Waarschijnlijk ken je wel het aloude gezegde ‘oefening baart kunst’. Maar wist je dat oefening ook lef baart? De meest effectieve manier om voorbij de angst te treden die je bij bepaalde verlangens voelt, is door jezelf systematisch en steeds opnieuw bloot te stellen aan die spannende dingen. Zie het als een ui die je afpelt. Je begint klein en steeds wanneer je het doet, pel je weer een nieuw laagje angst af. Tot de angst beheersbaar wordt, of misschien zelfs niet meer bestaat.

Kan je wat met deze tips? Hoe overwin jij je angsten? Laat het me weten in de comments!